Διατροφή και Social Media: Προσοχή με τις ''θαυματουργές'' δίαιτες

Spread the love

Η χρήση των κοινωνικών δικτύων έχει γίνει αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινής ζωής, με εκατομμύρια ανθρώπους να συνδέονται για να επικοινωνήσουν, να ψυχαγωγηθούν και να συλλέξουν πληροφορίες.

Μεταξύ αυτών των πληροφοριών, πολλές αφορούν θέματα υγείας και διατροφής, αλλά το πρόβλημα είναι ότι συχνά δεν είναι αξιόπιστες ή σωστά τεκμηριωμένες. Το πρόβλημα αυτό έχει αναδειχθεί από πολλές μελέτες, όπως μία συστηματική ανασκόπηση που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nutrición Hospitalaria, η οποία αναλύει τις παραπλανητικές πληροφορίες για τη διατροφή που διαδίδονται στα κοινωνικά δίκτυα, εστιάζοντας στα αποτελέσματα των πλατφορμών όπως το Instagram, το YouTube, το X (πρώην Twitter) και το TikTok.

Σύμφωνα με τη μελέτη, το Instagram και το YouTube είναι οι δύο πιο συχνές πλατφόρμες για τη διάδοση παραπληροφόρησης σχετικής με τη διατροφή.

Σχεδόν το 50% των παραπλανητικών πληροφοριών σχετικά με τη διατροφή προέρχονται από το Instagram, ενώ το 39,28% από το YouTube. Αυτές οι πλατφόρμες έχουν αναδειχθεί ως τα πιο ισχυρά μέσα για την προώθηση μη επιστημονικών δίαιτων και διατροφικών συνηθειών, που συχνά προέρχονται από influencers ή προσωπικότητες που δεν έχουν τη σχετική εκπαίδευση.

Μία από τις πιο συχνές παραπλανητικές πληροφορίες που προωθούνται μέσω αυτών των πλατφορμών είναι οι λεγόμενες «θαυματουργές δίαιτες».

Αυτές οι δίαιτες υποστηρίζουν ότι μπορούν να θεραπεύσουν ή να βελτιώσουν διάφορες καταστάσεις υγείας, όπως η ορθορεξία, ο διαβήτης, η οστεοπόρωση, ακόμα και ο κορωνοϊός, χωρίς να παρέχουν αξιόπιστα επιστημονικά δεδομένα για την αποτελεσματικότητά τους. Ορισμένα παραδείγματα αυτών των δίαιτων περιλαμβάνουν το λεγόμενο “superfood” ή «υγιεινές δίαιτες», οι οποίες συχνά παρουσιάζονται σε διάφορες πλατφόρμες χωρίς να υπάρχει υποστήριξη από κλινικές έρευνες ή έγκυρους επιστημονικούς οργανισμούς.

Επιπλέον, οι influencers και οι YouTubers συχνά προωθούν διαιτητικά συμπληρώματα, όπως “ενισχυτικά του ανοσοποιητικού”, χωρίς να παρατίθεται καμία επιστημονική τεκμηρίωση.

Αυτό ενδέχεται να προκαλέσει σύγχυση στους χρήστες, οι οποίοι μπορεί να εμπιστευτούν τις συμβουλές αυτών των ατόμων περισσότερα από τις συστάσεις πιστοποιημένων διαιτολόγων. Μια δημοσκόπηση που πραγματοποιήθηκε στο X έδειξε ότι το 65% των χρηστών εμπιστεύονται τις διατροφικές συμβουλές των influencers περισσότερο από τις διατροφικές συμβουλές επαγγελματιών υγείας.

Η έλλειψη ρυθμιστικού ελέγχου για το περιεχόμενο που διαδίδεται στα κοινωνικά δίκτυα επιτρέπει τη διάδοση επικίνδυνων ή παραπλανητικών πληροφοριών που μπορεί να προκαλέσουν σοβαρές συνέπειες για τη δημόσια υγεία.

Η παραπληροφόρηση αυτή μπορεί να οδηγήσει σε κακές διατροφικές συνήθειες, σε υποβάθμιση της υγείας των χρηστών και σε αύξηση των διατροφικών διαταραχών, όπως η ορθορεξία, δηλαδή η υπερβολική εμμονή με τη «σωστή» διατροφή.

Ο ρόλος των κοινωνικών μέσων ενημέρωσης στην προώθηση διατροφικών παραπλανήσεων δεν περιορίζεται μόνο στη διάδοση «θαυματουργών δίαιτων». Η ανασκόπηση αναφέρει επίσης την τάση διάδοσης επικίνδυνων τάσεων, όπως η υποστήριξη των νηστευτικών διατροφή χωρίς τεκμηρίωση και τα τσαγάκια αποτοξίνωσης που θεωρούνται πανάκεια για την υγεία, αλλά δεν βασίζονται σε επιστημονική έρευνα.

Σε αυτό το πλαίσιο, οι ειδικοί επισημαίνουν την ανάγκη για καλύτερη ψηφιακή παιδεία και συνεργασία μεταξύ επαγγελματιών υγείας και δημόσιων φορέων για την προώθηση αυθεντικών και τεκμηριωμένων πληροφοριών. Οι επαγγελματίες υγείας καλούνται να αξιοποιήσουν τα κοινωνικά δίκτυα, ώστε να αντισταθμίσουν τις παραπλανητικές τάσεις και να προσφέρουν στους χρήστες ακριβείς, επιστημονικά τεκμηριωμένες συμβουλές που να ενισχύουν τη δημόσια υγεία.

Εν κατακλείδι, η αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης στα κοινωνικά δίκτυα απαιτεί όχι μόνο την ενίσχυση των ρυθμιστικών μέτρων, αλλά και την ενδυνάμωση των χρηστών με γνώση και εργαλεία για να αναγνωρίζουν τις έγκυρες πηγές πληροφοριών και να προστατεύουν την υγεία τους από τις επικίνδυνες τάσεις που προκύπτουν από τις ατελείωτες αναρτήσεις στα κοινωνικά δίκτυα.